Molenaar
Merk 4
8711 CL Workum
tel. 0515 - 54 12 31



Molenaar
smederij in Wijk C

presentatie bij de opening van de tentoonstelling over Wijk C
Ottelien van der Baan-Molenaar

Smederij van Jelle Boukes Molenaar (Súd 106).
De foto is gemaakt in 1898. Voor de smederij 2e van links Jelle Boukes Molenaar.
In de deur achter de kookkachel de heer L. Bruinsma, die later smid werd in Woudsend.

Wijk C

Een tentoonstelling over het Súd vanaf de Kettingbrêge tot het Kruidvat. In de archieven heet dit stukje Workum "Wijk C". En zoals Warkums Erfskip zelf zegt een bijzonder streekje met een rijke geschiedenis.

Als bewoner van het Súd is mij gevraagd deze tentoonstelling te openen. En ik ben niet alleen bewoner van het huidige Súd, maar mijn leven is ook begonnen op het Súd. Mijn vader Sietse Molenaar had daar een smederij. Het huidige cafe de Smidte. Mijn vader was gediplomeerd hoefsmid. Een plek waar ik mij goed thuis voelde. Dit in tegenstelling tot mijn broer Willem (hij was geestelijk gehandicapt) die het vaak had over die rottige rothynders! Want dan moest hij weer de oude nagels van de hoeven opvegen e.d.

Smederij van Gebroeders Sietse en Bouke Molenaar
Rijksgediplomeerd Hoefsmid
Sietse Molenaar

Het was nog de tijd dat de knechten rustig zaten te wachten, onder het genot van een kopje koffie, tot het paard was beslagen, arbeidsloon was niet de grootste kostenpost, maar de materialen zelf. Ook was er een paard wat uit zichzelf naar het strand terug liep. Mijn vader gaf het paard een klap op de kont en riep vort! En daar ging ie…Voor mij als klein meisje een ervaring die ik nooit ben vergeten.

Met warm weer stalde hij de paarden aan de overkant bij de buren aan de boom en als ik dan thuis kwam mocht ik het weer schoonmaken. Kom daar nu eens om.

Links de twee panden van Sietse Molenaar: smederij en winkel

Op veekeuringsdag was mijn vader natuurlijk te vinden bij het tuigen. Je kon hem elk jaar weer zien staan bij dezelfde boom (zie straks maar op de foto)zodat iedereen hem wist te vinden als bij een paard een hoefijzer losliet.

Als het hooiseizoen was afgelopen bij de boeren brachten ze de maaimachines bij ons om nagekeken te worden. Er stonden er altijd wel 6 à 7 op de straat, waar nu de auto's staan. Maar op zaterdag moesten ze allemaal naar binnen worden gereden, want die mochten op zondag natuurlijk niet op de straat staan!

Ook ben ik niet vergeten hoe de Duitsers bij ons binnen kwamen. Mijn vader die inderdaad wat doof was, was in de tweede wereldoorlog erg doof! Toen Duitsers hem vroegen om sleutels bij te laten maken, was hij opeens stokdoof!

De smederij is verkocht in de jaren vijftig. Aan het beslaan van de paarden kwam een einde. De tractors deden massaal hun intrede. Ook het werk aan de kachels nam af. Mijn vader ging rentenieren na een zeer zwaar arbeidzaam leven. Dat gold trouwens ook voor mijn moeder die niet alleen de zorg voor ons had, maar ook voor de inwonende "feinten" van de smederij en de betalingen! Ze zat de hele vrijdagmorgen in de voorkamer klaar met de koffie om de boeren te ontvangen. De boeren hadden dan net het melkgeld uitbetaald gekregen in de Wijnberg. Daarna was het de tijd dat men de rekeningen ging betalen.

Er waren ook best wel heel erg moeilijke tijden en dan ging mijn moeder tevens uit te melken om het hoofd boven water te houden. Mijn moeder is toch nog 81 geworden en mijn vader 91. Hij zei dan ook altijd dat je van werken niet dood ging, maar teveel je hersens gebruiken, dat is niet goed.

Het valt op dat wij een bedrijf annex winkel hadden in een toenmalige straat met verschrikkelijk veel winkels. Wij kochten dan ook als bedrijf bij wel vijf verschillende bakkers (die trouwens vaak allemaal aan de deur kwamen!). Ook herinner ik mij nog een bakker de Boer die altijd van achteren moest komen uit de keuken en dan door een lange gang waar de broden stonden uitgestald. Ze riep dan altijd al vanuit keuken: "Wat moe je hèè..?", en nam dan ondertussen het brood mee.

Slager Pruiksma, ook bewoner van Wijk C bracht elke dinsdag een pond gehakt bij ons thuis.

Sietse Molenaar tijdens een demonstratie
bij de toren op de Merk
.

Langzamerhand zijn al deze winkels verdwenen en nu zijn er verhoudingsgewijs maar weinig winkels meer over. Het vreemde is nu eigenlijk dat er weer allerlei winkels bij je aan de deur komen, maar nu op een andere manier door het kopen via Internet. Daardoor krijgen de huidige winkels het weer zwaar.

Mijn vader zou dan ook zeggen: "Tiden hawwe tiden…"


Ottelien Molenaar-van der Baan
28 maart 2013