De 'Stjelp' gevonden
Merk 4
8711 CL Workum / Warkum
tel. 0515 - 54 12 31


De 'Stjelp' gevonden

In het depot van ons museum werd een in 1894 door Tjipke Visser geschilderd paneel met een voor ons onbekende “stjelp” er op afgebeeld (her)ontdekt. In de vorige nieuwsbrief plaatsten wij een oproep.

Aldedyk 4, Workum (Tjipke Visser 1894)

Dank zij zoekacties van een aantal actieve leden, weten we nu om welke stjelp het gaat. Het is de “stjelp” van Marten Nolles Schotanus en Simon Martens Schotanus in het Workumer Nieuwland aan de Alde Dyk 4 (thans familie Jonkman). Gebouwd in 1881, nadat de vorige boerderij in oktober 1880 afgebrand was.

Een wandeling in en om Workum, 50 a 60 jaar geleden, door 'n âld-Warkumer. Overdruk van een serie artikeltjes in de eerste 18 nos. van Friso jaargang 1936. blz. 29:

....Tegenover deze plaats (Westerein), stond die van Marten Schotanus, nl. de tweede rechts van den Ouden Dijk in het Workumer-Nieuwland. In October 1880 afgebrand en herbouwd in 1881....

Tidens de brân waard gau in sloop út de kast pakt, dêr't it sulver yn dien waard. Doe't se bûten kamen siet der neat mear yn. Troch de haast hiene net sjoen dat it net in sloop wie mar in nachthimd. It sulver fûnen se nei de brân werom as ien grutte klomp.
(meidieling famyljelid)

In 1858 werd de eerste steen gelegd door Wypke Nolles Schotanus.
Op 13 oktober 1880 brande de boerderij af en werd herbouwd in 1881.
In 1958 werd de boerderij door A.A. Lootsma ingrijpend verbouwd en vergroot.

Zowel Marten als Simon Schotanus zijn rond de eeuwwisseling actief betrokken bij de Workumer afdeling van de Friesche Mij. Simon is op 5 januari 1900 een van de 23 oprichters van de coöperatieve Zuivelfabriek De Goede Verwachting te Workum. Het paneel paste hierdoor perfect bij de tentoonstelling “100 jaar veekeuring”.

De 17 jarige Tjipke Visser (1876-1955) schildert de boerderij in 1894 (gezien vanaf de oude zeedijk). Dat zelfde jaar, op 3 mei, trouwt een dochter van Marten Schotanus, Mintje, met Yke Klases Nauta (1865-1928). Yke komt uit een kunstzinnige familie. Niet alleen hijzelf, maar ook zijn vader Klaas Steffens Nauta ( 1823-1872) en hun enige zoon Max (Marten) Nauta (1896-1958) zijn actief met het penseel. Het is zeer waarschijnlijk dat Tjipke Visser door dezelfde interesses goede contacten heeft met de Nauta's en dit paneel voor Yke Nauta en Mintje Martens Schotanes heeft gemaakt.

In 1914 zal Max Nauta een vrijwel identiek schilderij maken van pake's pleats. Dit schilderij is nog steeds in het bezit van de familie.

Aldedyk 4, Workum (Max Nauta 1914)