Een reisverslag Amsterdam-Workum 1847


Merk 4
8711 CL Workum
tel. 0515 - 54 12 31







Een reisverslag Amsterdam-Workum
Een brief van Eke Potma-van Wetzinga aan haar zoon Lieuwe Hielke Potma
29-09-1847


In het archief van Warkums Erfskip bevindt zich sinds de 60-er jaren bovenstaande brief van Eke Potma-van Wetzinga aan haar zoon Lieuwe Hielke Potma, die op dat moment in Zeist woont. Waarschijnlijk studeert Lieuwe Hielke daar. Hij is inwonende bij de rijtuigenmaker Johannes van IJzendoorn.

Het betreft een "halff vel", zoals Eke Potma schrijft, kunstig gevouwen tot een soort envelopje, met op de buitenkant het adres geschreven:

    Den Heer
   L. H. Potma
       Adres
Den Heer J van IJzendoorn
                               Rijtuigenmaker
                                          te
                                Zeist


Links boven de brief zit het merk van de papierfabrikant "BATH". In advertenties wordt het BATH papier aangeboden: "Dubbeld gesatineerd wit Postpapier BATH à f 1 de halve riem. Dubbeld gesaniteerd extra groot formaat Postpapier BATH à f 1,40 de halve riem" enz. Een riem bestaat uit 20 boeken. Een boek bestaat uit 24 vellen papier.

Aan de binnenkant is de brief te lezen met het reisverslag van Eke Potma's reis van Amsterdam naar Workum. Tegenwoordig is Amsterdam vanuit Workum een uurtje rijden, in 1847 is het een reis die één of meerdere dagen kan duren, afhankelijk van de weersomstandigheden en de stand van het water.

De reis van Zeist naar Amsterdam wordt Eke vergezeld door haar zoon Lieuwe Hielke. Daarna moet Eke alleen verder met de beurtveer Amsterdam-Workum. Bijna in Workum, kan het schip eerst niet over de Bank komen, maar het water stijgt en een uur later komt het schip met Eke aanboord in Workum aan, waar haar dochters Geertje en Sijbrig haar opwachten.

Kaart uit 1851/1856 met daar op vermeld de Bank en Workum.
bron: Grote Historische Atlas van Nederland


                                                                               Workum den 29 September 1847

                 Veel Geliefde Zoon

Ik dank U wel voor het genoegen van mij te vergezellen naar Amsterdam tot
de beurtman, dit was voor mij hoogst aangenaam.
Wij zijn des avonds niet vertrokken, na dat wij een boterham met koffij gebruikt
hadden, ben ik naar kooij gegaan, dingsdag zoo spoedig mogelijk zijn wij van
Amsterdam vertrokken, en na de geheele dag gezeild te hebben, was het vooruitzigt
dat de nagt er nog mee heen zou gaan, ik heb de meeste tijd in de kooij gelegen,
dingsdag middag ben ik om twee uur uit de kooij gegaan, toen hebben wij
een kopje koffij, met en boterham en gebakken bot gebruikt, om vijf uur
kwam er wat meer wind, toen ben ik weer in de kooij gegaan, woensdag
morgen omstreeks zes uur waren wij op de bank, maar konden er niet over,
om zeven uur namen wij ons ontbijdt, en geraakten nog al spoedig over
de bank, zoo dat ik ten negen uur aan wal stapte, daar Geertje en Sijbrig
mij wagtende waren, ik heb de familie in goede welstand aangetroffen, zoo
als wij van Leentje vernomen hadden, ik ben van de reis goed ontkomen, en
geniet de beste gezondheid.
Ik heb Douwe gesproken die heeft mij verteld dat ons land staat mooi
maar het gras is kort, maar hij denkt dat wij het tot november nog wel
zullen komen, eer alles op stal is, in het heidenschap zijn al beesten op stal
bij Jacob Jyttes .
De Groete van U Broeder en Zusters.
U eene bestendige gezondheid toewenschende ben ik na
                   Hartelijke Groete
                                          UE Liefhebbende Moeder
                                                                                  E Potma
Ik heb op een half vel geschreven
daar ik de brief in die aan vd Post
insluit


De genoemde personen in de brief:

Lieuwe Hielke Potma *Workum Wijk D nr 40 (Noard 23) 16-09-1824 - +Balk (Raadhuisstraat 9) 10-12-1897
stijfselmaker te Workum (1852-1857); notaris te Balk, Raadhuisstraat 9 (1866-1897)
Zoon van Albert Lieuwes Potma (1791-1852) en Eeke Harmens van Wetzinga (1794-1852).
x Workum 31-12-1852
Anna Sybouts Hiemstra *Workum Wijk B nr 45 (Nonnestrjitte 1) 18-04-1825 - +Balk 01-05-1896
Dochter van Sybout Tjepkes Hiemstra, medicinae doctor te Workum (1820-1864), en Wiepkje Siebrandus Huizinga

Johannes van IJzendoorn *Wageningen 1809/1810
wagenmaker en mobiel schutter te Amsterdam (1838); rijtuigmaker te Zeist (1847);Wagenmaker te Zeist (1852, 1853); In een advertentie in het Algemeen Handelsblad van 13-05-1870 noemt hij zich "Rijtuigfabrikant". Hij heeft dan een tentwagen voor 4 en 6 personen, een kleine break, twee panniers en twee ezelwagens te koop.
Zoon van Albertus Antonie-zoon IJzendoorn (+Wageningen 28-06-1828, 66 jr) en Evertje Vermeer (zonder beroep te Wageningen 1838, 1853)
x1 Amsterdam 08-08-1838
Marianna (Maria) van Oosterhout *Amsterdam 1798/1799 - +Zeist 10-11-1852
winkelierster te Amsterdam (1838)
Dochter van Reinier Jacob van Oosterhout en Jeanne Catharine Debetaz/Debataz
x2 Amsterdam 27-04-1853
Jacoba Wiersma *Ameland 1808/1809 - +Zeist 26-04-1887
dienstbode te Amsterdam (1853)
Dochter van Pieter Mijnderts Wiersma en Amke Jacobs de Beer.

Geertje Alberts Potma *Workum Wijk D nr 40 (Noard 23) 24-03-1822 - +Workum Wijk C nr 45 (Súd 42) 20-11-1888
Dochter van Albert Lieuwes Potma (1791-1852) en Eeke Harmens van Wetzinga (1794-1852).
x Workum 29-05-1850
Reinder Stuur *Harlingen 13-08-1822 - +Workum Wijk C nr 46 (Súd 40) 08-03-1872,
bakker te Workum (1848); boer te Workum Wijk F 1 (Trekwei) (1849-1851), pannenfabrikant te Workum (1853-1861); bakker te Workum (1872),
Weduwnaar van Trijntje Gerbens Deinum (1824-1849)
Zoon van Albert Harmens Stuur, koopman te Harlingen (1822) en Pietje Wopkes van der Stel

Sijbrigje Alberts Potma *Workum Wijk D nr 40 (Noard 23) 05-11-1829
woont te Oudorp (1853);woont te Alkmaar (1885-1910)
Dochter van Albert Lieuwes Potma (1791-1852) en Eeke Harmens van Wetzinga (1794-1852).
x Workum 07-06-1853
Ds. Johan Bölger *Franeker Wijk TO 112 16-01-1825 - +Oudorp 14-06-1873
predikant der Hervormde Gemeente te Oudorp en Oterleek (1850-1873)
Zoon van Taeke Cornelis Bölger, Genees-, heel- en Vroedmeester te Franeker (1829, 1853), en Jisselina van der Meulen

Leentje (onbekend)

Douwe (onbekend)

Jacob Jittes Flapper *Bolsward/Burgwerd 07-04-1802 - +It Heidenskip, Reaskurre 26-11-1855
boer op de Reaskurre (Rode Schuur), Heidenskipsterdyk 42, It Heidenskip. De boerderij is eigendom van de familie Potma.
Zoon van Jitte Jacobs Flapper en Entje Jetzes Miedema
x1 Wonseradeel 08-05-1830
Andrieske Jans Jorna *Kubaard 29-11-1805 - +It Heidenskip, Reaskurre 19-11-1841
Dochter van Jan Gerbens Jorna en Fokjen Hendriks
x2 Workum 26-04-1843
Hiltje Jans Jorna *Kubaard 27-05-1815 - +Workum 21-06-1887
boerin te Workum (1843); na het overlijden van haar man blijft Hiltje tot en met 1876 boerin op de Reaskurre.
Dochter van Jan Gerbens Jorna en Fokjen Hendriks

Eeke Harmens van Wetzinga
*Workum Wijk B nr 81 (Súd 67) 31-01-1794 - +Workum Wijk D nr 40 (Noard 23) 28-10-1852
Dochter van Harmen Pieters van Wetzinga en Fetje Jetzes
x Workum 21-07-1814
Albert Lieuwes Potma *Workum (Súd 109) 02-08-1791 - +Workum Wijk D nr 40 (Noard 23) 09-01-1841
Geboren in de zgn. Workumer Kamer op Súd 109. Secretaris van Workum, lid Provinciale Staten, ontvanger Waterschap.
Zoon van Lieuwe Hielkes en Simkje Alberts Potma

Van der Post
Cornelis van der Post *Leiden 04-03-1807
Zoon van Cornelis van der Post (+Leiden 24-01-1835) en Johanna Helena Lieserman (woont te Leiden 1838); boekhandelaar te Utrecht (1838); uitgever Utrecht
x Workum 15-08-1838
Simkjen Potma *Workum Wijk B nr 81 (Súd 67) 10-08-1815 - +Utrecht 02-01-1887.
Dochter van Albert Lieuwes Potma (1791-1852) en Eeke Harmens van Wetzinga (1794-1852).


Bovenstaande afbeelding van Súd 67 te Workum en de brief komen uit de nalatenschap van Alberta Potma (*Balk 14-08-1866 - +Zeist 1961/1962). Zij was de dochter van Lieuwe Hielke Potma en Anna Sybouts Hiemstra. Alberta was de laatst levende Potma. Met haar dood stierf de Workumer familie Potma uit.

Feitze de Vries uit Haarlem heeft geregeld, dat zowel de brief als de afbeelding bij Warkums Erfskip kwam.

Zie ook: Familierelaties Sluyterman-Potma-van Wetzinga